Jak wybielić zęby? Wszystko co chcecie wiedzieć o wybielaniu a baliście się zapytać.

Wiosenne porządki nie dotyczą tylko naszego otoczenia. Taka nasza ludzka natura, że wraz ze słupkami rtęci rośnie nasz apetyt na zmiany. Część osób rozpoczyna pracę nad sylwetką, tak by jak najlepiej prezentować się na plaży podczas urlopu. Część eksperymentuje z dietą: liczy kalorie, przechodzi na detoksy, zamawia catering. Kolejna grupa decyduje się poprawić co nieco w swoim wyglądzie i w tym celu odwiedza kosmetologa, fryzjera albo…. dentystę! 

Jak wybielić zęby?

Wybielanie to pierwszy zabieg który przychodzi pacjentom na myśl, gdy decydują się na poprawę uśmiechu. Mało kto sobie jednak zdaje sprawę, że pod tym hasłem kryje się tak na prawdę kilka technik rozjaśniania zębów. Jeszcze więcej osób nie wie, że do wybielania zębów trzeba się odpowiednio przyszykować! Dlatego też stworzyłam to kompendium. Z pomocą przyszły mi moje obserwatorki z Instagrama, które na moją prośbę zasypały mnie pytaniami dotyczącymi wybielania. Z pomocą w odpowiedziach przyszła lek. dent. Swietłana Kozaczuk, autorka bloga Rodzice, Dzieci i Dentysta, która jest członiem Polskiego Towarzystwa Stomatologii Laserowej i zajmuje się m.in. wybielaniem laserowym.

Skąd się biorą przebarwienia na zębach?

Zęby przebarwiają się ponieważ na ich powierzchni oraz w tkankach twardych gromadzą się barwniki. Stopień ich nagromadzenia zależy od naszej higieny, diety oraz stylu życia (tytoń, marihuana). Naturalne i sztuczne barwniki dodawane do pożywienia i napojów mogą mieć wpływ na zabarwienie naszych zębów. Nie można także zapominać o lekach doustnych takich jak żelazo czy płukance z chlorheksydyną, które stosowane przez długi czas także nie pozostają obojętne dla koloru uzębienia. Barwa zęba zmienia się także z wiekiem – szkliwo staje się cieńsze, zmienia się jego transparentość, z czasem na zębach pojawiają się nierówności w których bardzo chętnie odkładają się wszelkie barwniki. 

Jak działają preparaty do wybielania?

Preparaty do wybielania zębów działają w wyniku reakcji utleniania. Z preparatu wybielającego powstają wolne rodniki, które są bardzo reaktywne. Penetrują one poprzez szkliwo do zębiny i rozrywają cykliczne cząsteczki odpowiedzialne za przebarwienia. W wyniku tej reakcji barwne chromofory stają się związkami bezbarwnymi.

Czym wybiela się zęby?

Do wybielania zębów stosuje się głównie dwa preparaty: nadtlenek wodoru oraz nadtlenek mocznika (inaczej zwany nadtlenkiem karbamidu). Ten drugi preparat w wyniku rozpadu przekształca się w ten pierwszy – w przybliżeniu 3% nadtlenek wodoru odpowiada 10% nadtlenku mocznika. W sprzedaży mamy obecnie preparaty o różnym stężeniu nadtlenku wodoru. Te o najniższych wartościach dostępne są w drogeriach w postaci pasków, żeli, lakierów czy prefabrykowanych nakładek, które można samodzielnie dopasować. Warto jednak pamiętać o zasadzie – im niższe stężenie, tym dłuższe wybielanie. Preparaty o wyższym stężeniu zarezerwowane są dla dentystów i mogą używane w gabinecie lub być wydawane pacjentom do domu do używania zgodnie z instrukcją lekarza.

Jak bardzo białe mogą być zęby?

Istnieje pewna granica, do której zęby mogą się wybielić. Po jej przekroczeniu zwiększenie stężenia preparatu lub używanie go niezgodnie z zaleceniami może doprowadzić do uszkodzenia struktury szkliwa. Dlatego nie należy pod żadnym pozorem odstępować od zaleceń producenta. Co w takim razie zrobili ze swoimi zębami Ci aktorzy, którzy cieszą się w śnieżnobiałym uśmiechem? Odpowiedź brzmi: zainwestowali w protetykę!

A teraz kolejna smutna wiadomość. Szacuje się ze zęby ok. 10% populacji nie poddają się wybielaniu. Wiadomo – im jaśniejszy jest Wasz kolor początkowy, tym mniejsze szanse na spektakularną metamorfozę. Dlatego warto przed każdym wybielaniem skonsultować się ze stomatologiem, który oceni razem z Wami kolor, zbada uzębienie i pomoże dobrać najlepszą metodę.

Jak przygotować zęby do wybielania?

Przed wybielaniem zęby trzeba odpowiednio przygotować. Sam skaling (usunięcie kamienia) oraz piaskowanie (usuwanie osadów) potrafią bardzo ładnie wstępnie rozjaśnić zęby. Są to niezbędne zabiegi, ponieważ preparat wybielający nie przenika przez złogi, więc po wybielaniu zęby mogłyby mieć nierównomierny kolor. Przed wybielaniem wszystkie zęby powinny być także wyleczone. Preparat wybielający jest mocno penetrujący i drażniący. W przypadku zastosowania go na zęby z nieleczoną próchnicą lub z nieszczelnymi wypełnieniami mógłby podrażnić miazgę zęba, a to w najgorszych przypadkach może skończyć się leczeniem kanałowym.

Trzeba także pamiętać, że preparat wybielający nie wpływa na kolor uzupełnień stomatologicznych: wypełnień kompozytowych, licówek, koron, mostów. Oznacza to, że osoby, które mają rozległe i widoczne wypełnienia w odcinku przednim z dużym prawdopodobieństwem będą musiały je wymienić na jaśniejsze.

Kiedy nie można wybielać zębów? Ciąża i karmienie piersią.

Poza aktywną chorobą próchnicową przeciwwskazaniem do wybielania są: starcia i pęknięcia szkliwa, obnażone szyjki, korzenie. Wybielania powinny unikać osoby z chorymi dziąsłam. Są to jednak przeciwskazania, które wraz z dentystą możecie wyeliminować, lub dobrać odpowiedni preparat do Waszej sytuacji.

Zębów nie mogą także wybielać osoby niepełnoletnie oraz z alergią na składnik preparatu wybielającego. Mała ciekawostka: w Polsce zęby mogą wybielać jedynie osoby po ukończeniu 18-go roku życia, natomiast  w USA w wyjątkowych okolicznościach, można wybielać zęby nieletnim. Związane jest to z wyglądem zębów np. po urazach, które mogą obniżać u młodego pacjenta poczucie własnej wartości.

Wybielanie nie jest także zabiegiem dedykowanym kobietom w ciąży. Z wiadomych przyczyn nikt nie przeprowadził badań na przyszłych mamach jaki wpływ wybielanie mogło by to mieć na przebieg ciąży i zdrowie dzieci. Choć nie ma oficjalnych badań w tym temacie, dla bezpieczeństwa mamy i dziecka w tych wyjątkowych 9 miesiącach zębów się nie wybiela.

Podobnie sytuacja ma się co do wybielania podczas karmienia piersią. Nie ma badań dotyczących skutków ubocznych stosowania nadtlenku karbamidu w czasie karmienia piersią, dlatego nie zalecamy go pacjentkom w tym wyjątkowym okresie.

Jak wygląda wybielanie w gabinecie?

Wybielanie gabinetowe jest najszybszą metodą wybielania. Wymaga poświęcenia pewnej ilości czasu w gabinecie ale efekt widać od razu po opuszczeniu kliniki. W gabinetach lekarze używają preparatów o wyższym stężeniu nadtlenków. Aby zabieg był bezpieczny jama ustna pacjenta jest zabezpieczona specjalną gumą – koferdamem. Preparat w formie płynnej nakłada się również na dziąsła, po to by nie doszło do ich uszkodzenia. 

Na pewno większości z Was wybielanie gabinetowe kojarzy się z lampą do wybielania która oświetla zęby. Prawda jest taka, że sama lampa zębów nie wybiela (potrzebny jest preparat nałożony na ząb). Zadaniem lampy jest dostarczenie preparatowi dodatkowej energii w postaci światła, ciepła lub promieniowania. Dzięki temu wytwarza się więcej nadtlenków i proces przebiega szybciej. W niektórych gabinetach podczas wybielania lekarze mogą korzystać z preparatów, które wcale nie wymagają lampy a proces przebiega czystko chemicznie. 

Podczas wybielania w gabinecie preparat nakłada się w kilku sesjach. W międzyczasie obserwuje się zęby i ich stopień rozjaśnienia. Lekarz powinien także zapytać pacjenta o wrażenia. Gdy pacjent zacznie zgłaszać ból zabieg można przerwać. 

Wybielanie laserowe

To jeden z rodzajów wybielania gabinetowego. Wyróżnia się tym, że zabieg przebiega około dwa razy szybciej niż w przypadku tradycyjnej lampy – wybielanie trwa od 30 do 45 minut. Preparat aktywowany jest laserem diodowym ze specjalną końcówką. Przed zabiegiem, podobnie jak w przypadku wybielania lampą, jamę ustną należy odpowiednio zabezpieczyć. Podczas zabiegu odbywają się 3 sesje z nakładaniem preparatu. 

Jak wygląda wybielanie nakładkami?

Wybielanie nakładkowe jest procesem ciut dłuższym ale za to przebiegającym łagodniej. Po odpowiednim przygotowaniu wszystkich zębów lekarz wykonuje wyciski. Na ich podstawie zostaną stworzone indywidualne szyny/nakładki do wybielania. Na następnej wizycie otrzymujecie swoje nakładki oraz strzykawki z żelem wybielającym. Lekarz Was poinformuje, że szyny nakładamy na umyte zęby, że powinniśmy w nich chodzić ponad 4 godziny na dobę. Można także w nich spać ale nie wolno w nich jeść. Szyny użytkuje się ok. 14 dni. Jest to metoda dla osób cierpliwych i systematycznych. Wybielanie przebiega stopniowo i w bardzo kontrolowany sposób (lekarz dobierze do Waszych zębów odpowiednie stężenie preparatu). Niewątpliwym plusem tej metody jest to, że szyny można ponownie wykorzystać gdy będziecie chcieli odświeżyć swój uśmiech, ale nie powinno się tego robić częściej niż raz na pół roku. W takiej sytuacji wystarczy zgłosić się do gabinetu po nową strzykawkę z żelem. 

Bardzo dobre efekty wybielania daje metoda mieszana. Polega ona na tym, że po wybielaniu w gabinecie pacjent dostaje do domu nakładki i użytkuje je jeszcze około dwóch dni. 

Ile kosztuje wybielanie?

Wybielanie metodą nakładkową to koszt ok. 800 złotych. Cena wybielania gabinetowego z lampą to koszt ok. 1000 złotych. Wybielanie za pomocą lasera to koszt ok. 1200 do 1500 złotych. Ceny wybielania  różnią się w zależności od rejonu.

O czym należy pamiętać po wybielaniu?

Zęby po wybielaniu potrzebują pewnego czasu do ustabilizowania się koloru. Pacjentom zaleca się stosowanie przez okres dwóch tygodni białej diety. To wszystko po to, by uniknąć przebarwienia zębów. W tym czasie (a szczególnie przez pierwsze 5 dni) unikamy wszystkich barwiących pokarmów takich jak buraki, pomidory, czerwona kapusta, jagody, czerwona i czarna porzeczka, wiśnie itp. Napoje także mogą przebarwić zęby, dlatego po wybielaniu rezygnujemy z herbaty (wszystkich odmian i kolorów) kawy, coli, soków z ciemnych owoców, czerwonego wina. Z diety powinno się także wyłączyć cytrusy oraz wodę gazowaną. Uwaga na jogurty podkolorowywane barwnikami – najlepiej postawić na biały nabiał. 

Po wybielaniu należy pamiętać o perfekcyjnej higienie. Dzięki niej oraz zerwaniu ze szkodliwymi nawykami przebarwiającymi nasze zęby (papierosy/kawa) mamy szansę utrzymać nasz uśmiech w dobrej kondycji przez bardzo długi czas. 

Jakie mogą być powikłania po wybielaniu?

Problem z jakim najczęściej borykają się pacjenci po wybielaniu to nadwrażliwość. Może ona pojawić już w trakcie trwania zabiegu! Zazwyczaj problem znika w ciągu 1- 4 dni. Każdy lekarz zna kilka sztuczek, które pomagają zwalczyć ten problem. Najlepiej jeszcze przed leczeniem uzgodnić ze stomatologiem, jak macie sobie radzić z bólem, albo co zrobić żeby go uniknąć. Drugim pod względem frekwencji powikłaniem jest podrażnienie dziąseł – to problem z którym najczęściej się spotykamy u pacjentów, którzy wybielają zęby na własną rękę i nie kontrolują z którymi tkankami ma kontakt preparat. Trzecie powikłanie wiąże się z użytkowaniem niedopasowanych szyn, które mogą wywołać dolegliwości ze strony stawu skroniowo-żuchwowego.

Wybielanie martwych zębów

Niektóre zęby, które w przeszłości przeszły leczenie kanałowe lub doznały urazu, mogą odbiegać kolorem od swoich sąsiadów. W takiej sytuacji można podjąć próbę wybielenia takiego zęba, ale różni się ona od opisanych wyżej sposobów. Preparat wybielający aplikowany jest wtedy do środka zęba, po wcześniejszym odpowiednim przyszykowany do tego zabiegu. Wybielacz wymienia się co tydzień do uzyskania oczekiwanego koloru. Następnie ząb zostaje odbudowany. Jeżeli takie leczenie nie przynosi oczekiwanych efektów, wtedy rozwiązaniem jest leczenie protetyczne.

Jak działają pasty wybielające?

Pasty wybielające działają w zupełnie inny sposób niż preparaty wybielające. Są zdecydowanie bardziej ścierne od past przeznaczonych do codziennej pielęgnacji. Nie działają bezpośrednio na chromofory tylko ścierają powierzchowne przebarwienia. W wyniku ich przedłużonego stosowania można nabawić się nadwrażliwości lub uszkodzić sobie szkliwo.  Pasta którą użytkujemy na co dzień posiada współczynnik ścieralności RDA około 45. Ten sam współczynnik w pastach dedykowanym palaczom może wynosić powyżej 100 i to jest bardzo dużo. Takie pasty powinny być używane maksymalnie dwa razy w tygodniu.

W składnie niektórych pastach wybielających do zębów można znaleźć nadtlenek wodoru lub karbamidu, ale ich stężenie jest zbyt małe by dać efekt wybielający. To samo tyczy się czasu – dwie lub trzy minuty mycia nie wystarczą by preparat odpowiednio głęboko zadziałał.

Domowe sposoby na wybielanie zębów – czy są skuteczne?

Na pewno każdy z Was słyszał o domowych sposobach wybielania pastą zarobioną z sody oczyszczonej, sokiem z cytryny lub węglem. Zdecydowanie nie są to metody skuteczne, a tym bardziej bezpieczne. Poza zniszczeniem struktury zębów uszkodzeniu mogą ulec także dziąsła. Jeżeli już decydujecie się na wybielanie w domowym zaciszu, lepiej to zrobić nakładkami lub drogeryjnymi preparatami, po wcześniejszym profesjonalnym wyczyszczeniu zębów w gabinecie. 

Optyczne wybielenie zębów można osiągnąć używając pomadki w odpowiednim kolorze. Świetnie się tu sprawdza klasyczna czerwień oraz intensywny róż. Przy stosowaniu pomadek w kolorze brązowym, pomarańczowym, brzoskwiniowym możemy się spodziewać zażółcenia zębów, zaś ciemne fiolety i bordo podkreślają szarość zębów. 

Która metoda wybielania jest najlepsza?

Najlepsza metoda to taka, którą skonsultujesz i wybierzesz ze swoim dentystą. Wtedy zwiększają się szanse, że wybielanie będzie efektywne i co najważniejsze bezpieczne. Przeprowadzone w kontrolowanych warunkach wybielanie jest procesem bezpiecznym, nie uszkadzającym zębów. Stosowanie preparatu bogatego w nadtlenki przez zbyt długi czas, w zbyt dużym stężeniu, na nieprzygotowanych odpowiednio zębach może wywołać lawinę problemów (dlatego jestem przeciwniczką wybielania zębów w gabinetach kosmetycznych). Wybielanie przeprowadzone w kontrolowanych warunkach jest procesem bezpiecznym i nie uszkadzającym zębów. Także, jeżeli marzycie o białym uśmiechu na wiosnę, zachęcam Was do konsultacji z dentystą.

Efekt wybielania gabinetowego utrzymuje się od około roku do 3 lat, w zależności od naszego trybu życia, diety oraz higieny.

Drogi czytelniku! Jeżeli spodobał Ci się mój wpis, lub uważasz, że komuś może się przydać, będzie mi bardzo miło jeżeli go polubisz, skomentujesz i/lub podasz dalej. To dla mnie znak, że podoba Ci się moja działalność. Nic tak nie mobilizuje do dalszej pracy jak Twój głos!

• Wybielanie i rozjaśnianie zębów – przegląd piśmiennictwa Marcin Kasiak1, Mirosława Kasiak2
• Pasty do zębów – skład i działanie Marcin Kasiak1, Mirosława Kasiak2
• The ADA Statement on the Safety and Effectiveness of Tooth Whitening Products.
• Karoliogia współczesna, Postępowanie kliniczne –  pod redakcją prof.zw.dr hab. n.med. Danuty Piątowskiej
• Współczesna stomatologia wieku rozwojowego –  Dorota Olczak-Kowalczyk , Joanna Szczepańska , Urszula Kaczmarek