Ciemna plamka na zębach – czy to próchnica? Parę słów o przebarwieniach zębów

CIEMNA PLAMKA NA ZĘBACH

Zęby – niezwykle twarde i wytrzymałe struktury anatomiczne, które zlokalizowane są na samym początku naszego układu pokarmowego. Pełnią wiele funkcji, m.in. odpowiadają za pobieranie i rozdrabnianie pokarmu, biorą udział w mowie, odpowiadają za prawidłową relację szczęki oraz żuchwy. Nikomu nie muszę udowadniać, że zadbany i zdrowy uśmiech jest kanonem piękna!

Panuje ogólne przekonanie, że im bielsze zęby tym piękniejsze. Trzeba jednak pamiętać, że naturalnie zęby nie są idealnie białe! Stałe mają lekko żółtawy kolor, natomiast mleczaki mają niebieskawy odcień. Tą różnicę pomiędzy mlecznymi i stałymi najlepiej widać gdy dziecko zaczyna wymieniać zęby i wchodzi w fazę tzw. uzębienia mieszanego. Bardziej spostrzegawczy z Was pewnie wiedzą, że zęby nie mają także równomiernego zabarwienia na całej swej powierzchni, a im bliżej dziąsła tym ząb jest ciemniejszy.  Ciekawe jest to, że kły są zazwyczaj nieco ciemniejsze od swoich sąsiadów. Naturalny jest także proces ciemnienia zębów wraz z wiekiem.

Niestety, nie każdy może cieszyć się śnieżnobiałym uśmiechem. Często sami sobie jesteśmy winni nowym przebarwieniom – może być to przewlekła, ciemno zabarwiona choroba próchnicowa, zaniedbanie leczenia kanałowego w wyniku którego ząb ściemniał, albo samodzielne podkolorowywanie zębów dymem tytoniowym, kawą, herbatą czy innymi barwiącymi produktami spożywczymi. Czasem też zwyczajnie nie ma się na to wpływu i winą jest czynnik, który zadziałał jeszcze podczas formowania się zawiązków zębowych, czyli w czasie życia płodowego. Czasem jest to kwestia genów.  Chciałabym dziś Wam tym tekstem przekazać,  że nie każde przebarwienie, które znajdzie się na zębie to próchnica. Każde jednak warto pokazać i skonsultować ze swoim dentystą.

Zanim jednak przejdziemy do możliwych źródeł plam na zębach to trzeba podkreślić, że statystycznie głównym powodem przebarwień zębów jest próchnica. Wbrew pozorom nie przybiera ona jedynie ciemnobrązowego koloru! W początkowej fazie ostrej próchnicy może być ona kredowo-biała. Dotyczy to przede wszystkim dzieci i nastolatków. Białymi przebarwieniami zaczyna się właśnie problem próchnicy wczesnodziecięcej (znanej także jako próchnica butelkowa). Białe plamy na zębach nastolatków, zlokalizowane przy dziąsłach  świadczą o dużych zaniedbaniach higienicznych. Także muszę to podkreślić – jeżeli niepokoi Was jakieś przebarwienie na zębach, macie 99% szansy na to że to próchnica i śmiało możecie umawiać się do swojego dentysty.

A jeżeli nie próchnica to co? Co to ciemna plamka na zębach? Czemu tu przy dziąśle jest takie czarne? Dlaczego jeden ząb jest ciemniejszy od pozostałych? Dziś postaram się Wam odpowiedzieć na te pytania 🙂

Jeden ząb ciemniejszy

Zęby martwe niestety mają nico ciemniejszy kolor od zębów żywych. Ząb może obumrzeć w wyniku urazu, wtedy zmiana koloru jest dla nas pierwszym znakiem, że należy przeprowadzić leczenie kanałowe. Zęby ciemnieją także po leczeniu kanałowym, szczególnie te, które leczone były dawno, “starymi” metodami.

Ząb może być także ciemniejszy w wyniku używanych w gabinecie preparatów. Np. zęby z wypełnieniem z amalgamatu (takie szare plomby) często są ciemniejsze od sąsiadów.

Kolejną przyczyną ciemnego zabarwienia zęba może być lapis stosowany do zatrzymania próchnicy w zębach mlecznych. Lapis czyli impregnację opisałam Wam we wpisie o “trudnych słowach na literę L”

Plamki na zębach

Najczęstszą przyczyną plamek na zębach jest fluoroza, czyli objaw przewlekłego zatrucia fluorem przyjmowanym doustnie (czyli takim, który został połknięty). Jeżeli do przedawkowania doszło na etapie formowania się zawiązków zębowych po wyrżnięciu można zaobserwować na zębach plamki. Ich ilość oraz barwa zależą zależą od zaawansowania choroby. Łagodna postać fluorozy może przebiegać ze zmniejszoną podatnością na próchnicę, na zębach obserwujemy wtedy opalizujące lub kredowobiałe plamy.  Przy zaawansowanej fluorozie na zębach mogą pojawić się brunatne plamy oraz zagłębienia a zęby mogą być słabsze i łatwiej ulegać działaniu bakterii próchnicotwórczych.

Czarna plamka przy dziąśle

Kamień nazębny, który zlokalizował się pod dziąsłem często przybiera ciemne zabarwienie. Gdy po pewnym czasie wyłoni się spod dziąsła może was zaniepokoić czarna kropka przy dziąśle. Zazwyczaj porządny skaling załatwia sprawę.

Przy okazji przypominam Wam bardzo wartościowy tekst:  Skaling – wszystko co chcielibyście wiedzieć o ściąganiu kamienia!

Przebarwienia po antybiotykach

Najpopularniejszym lekiem odpowiedzialnym za przebarwienia zębów mlecznych oraz stałych jest antybiotyk tetracykina. Nasilenie i lokalizacja zmian zależę od momentu w którym była ona użyta, w jakiej dawce oraz na jakim etapie dojrzewania zęba. Dlatego o ile tylko można unika się podawania tetracyklin kobietom cięzarnym oraz dzieciom do 7 roku życia. Wtedy właśnie dochodzi do formowania się zawiązków zębowych a w wyniku przyjmowania antybiotyku na zębach mogłyby się pojawić brązowo-żólte plamki.

Zadbaj o mleczaki

W wyniku stanów zapalnych, które toczą się wokół korzeni mleczaków, może dojść do uszkodzenia zawiązków zębów stałych. Najczęściej ten problem pojawia się na przedtrzonowcach stałych (4 i 5) gdy w mlecznych trzonowcach (4 i 5) mały pacjent borykał się z nawracającym ropniem. M.in. dlatego tak ważne jest dbanie o zęby mleczne i ich leczenie – w wyniku zaniedbania możemy zaszkodzić zębom stałym.

Możliwe jest także uszkodzenie zawiązka zęba stałego w wyniku urazu zęba mlecznego. Tak jak już wspominałam, korzenie zębów mlecznych przebiegają bardzo blisko zębów stałych, więc gdy dojdzie do wtłoczenia mleczaka jego korzeń może uszkodzić stały zawiązek. Najczęściej pojawiają się wtedy na nim białe lub żółtobrązowe plamki, ale może dojść do gorszych powikłań.

Kolorowe zęby

Przyczyną przebarwień na zębach mogą być choroby ogólnoustrojowe. W zależności od nasilenia oraz przebiegu choroby przebarwieniu mogą ulec zęby mleczne, stałe, albo te i te. Nie u wszystkich także obserwujemy taki sam stopień nasilenia przebarwienia. I tak np w wyniku porfirii zęby mogą przybrać kolor różówy, ciemno-czerwono a nawet czasrno-brązowy. Jest to najprawdopodobniej wynik przekrwienia miazgi. U dzieci które przeszły chorobę hemolityczną noworodków także mogło dojść do przebarwienia zębiny biliwerdyną, co potem skutkuje “przebijaniem” przez szkliwo tego barwnika (zęby niebieskawe, żółtozielone, szare, zielonobrązowe, czarne).  W przypadku alkaptonurii mogą się robić niebiesko-czarne. Zęby mogą stać się lekko zielonkawe w wyniku hiperbilirubinemi lub czerwono-szare u osób cierpiących na torbielowate zwłóknienie trzustki. Zaburzenia hormonalne także mogą powodować przebarwienia zębów. Przyznam Wam szczerze, że takie przebarwienia od chorób ogólnoustrojowych dotychczas widziałam tylko w podręcznikach.

Miałam kiedyś w gabinecie kolorowy przypadek, ale przyczyna byłą zupełnie inna niż te które opisałam powyżej! U pacjenta doszło do patologicznej resorpcji wewnętrznej w wyniku czego ząb zmienił swój kolor na różowy! Koniecznie wpiszcie w google “pink tooth” 🙂


Tym różowym akcentem kończę wpis. Nie zachęcam do samodzielnej diagnostyki, gdy tylko coś Was niepokoi (np. kolor zęba) pokażcie się koniecznie swojemu dentyście.  Współczesna stomatologia dysponuje wieloma metodami walki z przebarwieniami. Zęby można wybielać zarówno od zewnątrz jak i od środka, stosując estetyczne materiały można zamaskować przebarwienie. Przebarwiony ząb można także przykryć licówką bądź koroną – na pewno dopasujecie ze swoim lekarzem optymalną metodę.


Drogi czytelniku! Jeżeli spodobał Ci się mój wpis, lub uważasz, że komuś może się przydać, będzie mi bardzo miło jeżeli go polubisz, skomentujesz i/lub podasz dalej. To dla mnie znak, że podoba Ci się moja działalność. Nic tak nie mobilizuje do dalszej pracy jak Twój głos!

ZapiszZapisz