Kamień czy osad nazębny? Jak się pozbyć złogów?

Słownictwo stomatologiczne nie jest łatwe. Nietrudno pomylić nazwy zabiegów, materiałów, chorób jamy ustnej. Każdy dentysta ma w zanadrzu szereg zabawnych historyjek związanych z przekręconymi słówkami. Do klasyki pedodoncji należą 3 słowa na L, które mylą się opiekunom małych pacjentów na potęgę: lakowanie, lapisowanie, lakierowanie. Pisałam Wam o nich w TYM wpisie. Dziś natomiast skupimy się na złogach nazębnych. Czym jest osad nazębny? Czy osad i kamień to to samo? No i najważniejsze – jak się tego pozbyć? Zapraszam do lektury!

Co to jest kamień i osad nazębny?

Kamień i osad nazębny to zupełnie różne problemy. Oba należą do złogów nazębnych, ale mają różne pochodzenie oraz w inny sposób się je usuwa. Oba zdecydowanie są problemem estetycznym, ale nie tylko!

Kamień nazębny przyczynia się do powstania stanów zapalnych dziąseł oraz przyzębia. Powstaje w wyniku mineralizowania się płytki nazębnej, czyli BRUDU, który odkłada się na naszych zębach. Inaczej mówiąc, gdy niedokładnie czyścimy zęby, to biały nalot, który się na nich odłoży, po pewnym czasie stwardnieje. Zagnieżdżą się w nim bakterie, które będą produkować różne toksyny szkodzące naszym dziąsłom. Chropowata powierzchnia będzie sprzyjała odkładaniu się kolejnych warstw kamienia. Pojawi się nieprzyjemny zapach z ust oraz krwawienie z dziąseł. W wyniku długotrwałego ucisku dziąsła zaczną się nieodwracalnie cofać, tak samo jak umieszona pod nimi kość. Ząb stopniowo będzie tracił podparcie, po pewnym czasie zacznie się ruszać, aż na końcu wypadnie.

Osad nazębny to natomiast nic innego jak przebarwienia, które gromadzą się na naszych zębach. Do ich powstawania przyczyniają się barwniki, pochodzące z jedzenia, napojów, używek. Należą do nich m.in.:

• tanina (zawarta w herbacie oraz czerwonym winie)
• kofeina
• tytoń
• chlorheksydyna (zawarta np. w płukankach do jamy ustnej)
• nadmanganian potasu
• żelazo

Produkty, w których możemy je spotkać, to:

• herbata zielona, czerwona, czarna, biała
• kawa
• papierosy, cygara
• tytoń (do żucia)
• betel (do żucia)
• czerwone wino
• kurkuma
• sos sojowy
• jagody
• aronia
• burak

Jak się pozbyć kamienia?

Zabieg, podczas którego z zębów usuwa się kamień, nazywamy skalingiem. Natomiast osadów pozbywamy się w czasie zabiegu piaskowania. Najczęściej oba zabiegi wykonywane są jednocześnie w ramach profesjonalnej, gabinetowej higienizacji. Taka wizyta zakończona jest bardzo często fluoryzacją mającą na celu wzmocnienie powierzchownych warstw zęba. Zabieg higienizacji przeprowadza lekarz dentysta albo higienistka stomatologiczna.

Zabieg skalingu polega na rozkruszeniu kamienia nazębnego za pomocą skalera. Ta specjalna, schładzana wodą końcówka bardzo szybko drga i w ten sposób usuwa twardy złóg. Jeżeli u pacjenta stwierdza się obecność kamienia poddziąsłowego, to takie czyszczenie może być dosyć nieprzyjemne. W takiej sytuacji lekarz może wykonać znieczulenie miejscowe. Szczegółowe informacje na temat skalingu znajdziecie w TYM poście.

Każdy powinien wykonać skaling przynajmniej raz do roku. Są jednak osoby, dla których to za mało i u nich kamień usuwa się co 6 miesięcy, a nawet częściej. Jest to bardzo indywidualna kwestia i lekarz zaleci, jak często powinniście powtarzać zabieg. Osoby, które mają wadę zgryzu, stłoczenia, kiepsko sobie radzą z higieną na pewno będą musiały częściej umawiać się na skaling.

Jak się pozbyć osadu nazębnego?

Piaskowanie zębów polega na ścieraniu przebarwień za pomocą silnego strumienia drobnego piasku, powietrza oraz wody. Piasek pozbywa się wszystkich przebarwień, które są na zewnątrz zęba, więc jeżeli np. macie jeden ząb martwy i przez to ciemniejszy od sąsiednich, niestety piaskowanie w tym przypadku nie pomoże. Pod TYM linkiem możecie przeczytać więcej na temat przebarwień zębów.

Piaskowanie jest zazwyczaj lepiej odbierane przez pacjentów niż skaling. Zęby po nim stają się gładkie i śliskie. Czasem pacjenci skarżą się na słony smak piasku, ale w proszkach nowej generacji jest to coraz mniej wyczuwalne. Często można się spotkać ze smakowymi piaskami: cytrynowym, wiśniowym a nawet o smaku coli!

Przeciwwskazania do skalingu i piaskowania

Są sytuacje, w których zabieg skalingu czy piaskowania należy przełożyć. Są to wszelkiego rodzaju infekcje w obrębie dróg oddechowych. Pacjenci często zapominają też, że opryszczka jest przeciwwskazaniem do jakiejkolwiek ingerencji w obrębie jamy ustnej! Pozostałe przeciwwskazania do skalingu to:

• ostry stan zapalny dziąseł, ropne lub wrzodziejące zapalenie dziąseł – wymaga to konsultacji z lekarzem;
• rozrusznik serca – u pacjentów z wszczepionym rozrusznikiem serca nie wolno stosować skalerów magnetostrykcyjnych, ALE! nowoczesne rozruszniki nie są wrażliwe na zaburzenia pola magnetycznego;
• wykonane w ostatnim czasie zabiegi chirurgiczne w obrębie jamy ustnej (przeszczep kości, tkanek miękkich, implantów) – powinno się odczekać pół roku.

Przeciwwskazania do piaskowania:

• ostre stany zapalne dziąseł;
• obecność w jamie ustnej dużych aft, owrzodzeń, ran;
• zabiegi chirurgiczne w ostatnich 2 tygodniach;
• choroba nerek lub stosowanie diety niskosodowej – to dotyczy stosowania proszków starej generacji na bazie dwuwęglanu sodu. Przed zabiegiem trzeba powiedzieć o problemie higienistce/lekarzowi, żeby sprawdzili skład proszku;
• alergia na składniki proszku.

Ciąża oraz karmienie piersią nie stanowią przeciwwskazań do wykonania skalingu czy też piaskowania.

Czy dzieciom można piaskować zęby?

Problem osadu oraz kamienia nie dotyczy wyłącznie osób dorosłych. U małych pacjentów także obserwujemy złogi nazębne i tak samo jak u osoby dorosłej wymagają one usunięcia. Osad z mleczaków zazwyczaj schodzi za pomocą gabinetowej pasty polerskiej i szczoteczki, rzadko kiedy trzeba użyć piaskarki. Gdy zaś u dzieci pojawia się kamień, to tak samo jak u dorosłych usuwa się go skalerem.

Wiele osób poszukuje rozwiązań, jak rozjaśnić swój uśmiech. Pierwszym krokiem, który powinny wykonać, nie jest zakup pasty wybielającej, ale odwiedzenie gabinetu stomatologicznego. Porządne oczyszczenie zębów z kamienia i osadu, szczególnie po dłuższej przerwie, przywraca zębom jasność i blask. To też gwarancja zdrowych dziąseł! Tak że warto o tym pamiętać i minimum raz do roku wykonać profesjonalny skaling oraz piaskowanie.

Drogi czytelniku! Jeżeli spodobał Ci się mój wpis, lub uważasz, że komuś może się przydać, będzie mi bardzo miło, gdy go polubisz, skomentujesz i/lub podasz dalej. To dla mnie znak, że podoba Ci się moja działalność. Nic tak nie mobilizuje do dalszej pracy, jak Twój głos!

Zdjęcie z nagłówka: Woman photo created by senivpetro – www.freepik.com